Hen phế quản là bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp, thường khởi phát từ sớm ở trẻ em và liên quan đến yếu tố cơ địa dị ứng, môi trường và miễn dịch. Bên cạnh điều trị bằng thuốc xịt kiểm soát hen và tránh dị nguyên, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm viêm đường thở, cải thiện miễn dịch và kiểm soát triệu chứng hen. Trong số đó, omega-3 và vitamin D đang được quan tâm nhiều nhờ vào cơ chế chống viêm và điều hòa miễn dịch rõ rệt.
Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy trẻ em bị hen thường có chế độ ăn thiếu hụt chất béo không bão hòa chuỗi dài (như omega-3), vitamin D và các chất chống oxy hóa. Thiếu hụt các dưỡng chất này có thể làm tăng tình trạng viêm mạn tính đường thở, giảm đáp ứng điều trị, làm bệnh khó kiểm soát và dễ tái phát cơn hen cấp.
Omega-3 là nhóm axit béo không bão hòa chuỗi dài (chủ yếu gồm EPA và DHA) có nguồn gốc từ cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi… Các axit béo này có khả năng:
- Ức chế sản sinh các chất trung gian gây viêm như leukotrien, prostaglandin nhóm E2
- Ổn định màng tế bào miễn dịch, giảm phóng thích histamin
- Làm giảm phản ứng quá mẫn của phế quản
Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã ghi nhận:
- Trẻ có chế độ ăn giàu omega-3 hoặc được bổ sung omega-3 đúng cách có số lần tái phát cơn hen ít hơn
- Mức độ nặng của cơn hen giảm, đặc biệt ở nhóm trẻ có hen do cơ địa dị ứng
Tuy nhiên, hiệu quả phụ thuộc vào liều lượng, thời điểm sử dụng và đặc điểm cơ địa của trẻ, không thay thế vai trò của thuốc kiểm soát hen.
Vitamin D không chỉ tham gia vào chuyển hóa xương mà còn đóng vai trò quan trọng trong điều hòa miễn dịch:
- Ức chế quá trình viêm qua ức chế các cytokine tiền viêm như IL-6, TNF-α
- Tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch tự nhiên (tế bào NK, đại thực bào)
- Cải thiện chức năng tế bào biểu mô đường thở
Các nghiên cứu cho thấy:
- Trẻ có mức vitamin D thấp có nguy cơ tái phát cơn hen nhiều hơn, triệu chứng nặng hơn
- Bổ sung vitamin D ở nhóm trẻ có thiếu hụt giúp giảm số lần nhập viện, giảm nhu cầu thuốc cắt cơn
Lưu ý: Việc sử dụng vitamin D cần xét nghiệm đánh giá nồng độ máu trước khi bổ sung, không nên tự ý dùng liều cao kéo dài.
- Cá béo: cá hồi, cá thu, cá mòi
- Hạt lanh, hạt chia, quả óc chó
- Dầu cá (sử dụng theo chỉ định)
- Cá hồi, trứng, gan cá
- Sữa bổ sung vitamin D
- Ánh nắng mặt trời (khoảng 15–20 phút mỗi ngày)
Bổ sung dạng viên chỉ nên áp dụng khi có chỉ định y khoa, đặc biệt là vitamin D, để tránh ngộ độc.
Không thay thế thuốc điều trị hen bằng thực phẩm chức năng hoặc chế độ ăn
Tham khảo bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên khoa hô hấp trước khi dùng liều bổ sung
Cân bằng dinh dưỡng tổng thể, kết hợp kiểm soát môi trường, dùng thuốc đúng chỉ định
Omega-3 và vitamin D có thể đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong việc kiểm soát hen phế quản ở trẻ em thông qua tác dụng chống viêm và điều hòa miễn dịch. Tuy nhiên, chúng không thể thay thế thuốc kiểm soát hen, mà nên được sử dụng như một phần của chiến lược chăm sóc tổng thể theo hướng dẫn chuyên môn. Phụ huynh nên chủ động trao đổi với bác sĩ để lựa chọn phương pháp bổ sung phù hợp nhất với từng trẻ.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn
Trang cộng đồng cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm điều trị các bệnh lý hô hấp. Các thông tin trên website dùng dể tham khảo, khi áp dụng nên hỏi ý bác sĩ chuyên khoa. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào do tự ý sử dụng các thông tin trên website gây ra.
Bản quyền © 2018 thuộc benhhen.vn
