Trẻ nhỏ ho khò khè là biểu hiện rất phổ biến, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi. Nhiều bậc cha mẹ lập tức nghĩ đến nhiễm khuẩn hô hấp và tự ý cho trẻ dùng kháng sinh, hoặc yêu cầu bác sĩ kê kháng sinh ngay cả khi chưa thật sự cần thiết. Tuy nhiên, khò khè không đồng nghĩa với nhiễm khuẩn, và việc dùng kháng sinh không đúng lúc có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt nếu trẻ đang mắc hen phế quản – một bệnh lý viêm mạn tính của đường thở.
Vậy khi nào ho khò khè là dấu hiệu của hen? Và khi nào dùng kháng sinh là sai lầm có thể gây hại? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây.
Khò khè là âm thanh thở rít, thường nghe rõ khi trẻ thở ra, do đường thở bị hẹp. Trẻ có thể ho nhiều, đặc biệt là về đêm hoặc khi gắng sức, kèm theo khó thở, mệt mỏi, biếng ăn.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ ho khò khè, bao gồm:
- Nhiễm siêu vi hô hấp (RSV, cúm, adenovirus...)
- Hen phế quản (cơn hen cấp hoặc hen chưa được chẩn đoán)
- Viêm tiểu phế quản, viêm phế quản co thắt
- Dị vật đường thở
- Trào ngược dạ dày – thực quản
- Các dị tật bẩm sinh đường hô hấp
Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp khò khè không phải do nhiễm khuẩn, và do đó không cần dùng kháng sinh.
Trẻ bị hen phế quản có thể biểu hiện ho kéo dài, khò khè tái diễn, đặc biệt sau khi nhiễm siêu vi. Nhiều phụ huynh hoặc thậm chí nhân viên y tế chưa được cập nhật kiến thức thường gọi nhầm là "viêm phế quản" và kê kháng sinh, dẫn đến bỏ lỡ thời điểm chẩn đoán sớm hen.
Ho đơn thuần <10 ngày, không sốt cao, không có đàm mủ thường không cần kháng sinh.
Trẻ có khò khè nhưng không có bằng chứng nhiễm khuẩn (cấy dịch mũi, xét nghiệm bạch cầu, CRP bình thường) thì việc dùng kháng sinh là không cần thiết.
Một số thuốc điều trị ho được bào chế dạng hỗn hợp có thành phần kháng sinh không rõ ràng. Nếu phụ huynh mua thuốc không theo đơn hoặc tự ý dùng đơn cũ, trẻ có thể dùng kháng sinh không phù hợp, gây kháng thuốc.
Tăng đề kháng kháng sinh: Là một trong những vấn đề y tế toàn cầu, khiến các nhiễm khuẩn thông thường trở nên khó điều trị hơn.
Gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Trẻ có thể tiêu chảy, biếng ăn, giảm hấp thu.
Che lấp triệu chứng, trì hoãn chẩn đoán hen: Nếu khò khè do hen bị hiểu nhầm là viêm phế quản và liên tục điều trị bằng kháng sinh, trẻ sẽ không được điều trị hen đúng cách, dẫn đến cơn hen nặng, nhập viện lặp đi lặp lại.
Một số dấu hiệu gợi ý trẻ có thể bị hen phế quản:
- Trẻ ho, khò khè tái phát ≥3 lần/năm, nhất là khi vận động, chơi đùa, cười to hoặc sau nhiễm siêu vi.
- Có người thân (cha mẹ, anh chị em ruột) mắc hen, viêm mũi dị ứng, eczema.
- Trẻ đáp ứng tốt với thuốc giãn phế quản (thuốc xịt cắt cơn hen).
- Có triệu chứng về đêm, gần sáng, ho khi trời lạnh hoặc tiếp xúc dị nguyên (bụi, phấn hoa, lông thú...).
Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định điều trị thử hen và theo dõi đáp ứng. Nếu trẻ cải thiện rõ rệt, sẽ được chẩn đoán xác định hen và điều trị lâu dài.
- Không tự ý dùng kháng sinh khi trẻ ho khò khè, nhất là nếu trẻ đã có tiền sử tái phát hoặc nghi ngờ hen.
- Hỏi kỹ bác sĩ về nguyên nhân triệu chứng của trẻ – nhiễm siêu vi, dị ứng, hay hen?
- Không yêu cầu bác sĩ kê kháng sinh bằng mọi giá nếu chưa cần thiết.
- Ghi lại nhật ký triệu chứng: thời điểm ho khò khè xuất hiện, yếu tố kích phát, đáp ứng sau dùng thuốc để hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn.
Không phải mọi cơn ho khò khè ở trẻ đều cần dùng kháng sinh. Trong bối cảnh tỷ lệ hen phế quản ở trẻ em ngày càng gia tăng, việc nhầm lẫn giữa hen và nhiễm khuẩn hô hấp không chỉ khiến trẻ bị lạm dụng kháng sinh mà còn làm trì hoãn điều trị hen hiệu quả, dẫn đến nguy cơ bệnh trở nặng. Phụ huynh cần chủ động tìm hiểu, phối hợp với bác sĩ để điều trị đúng nguyên nhân, giúp trẻ kiểm soát bệnh tốt và phát triển khỏe mạnh.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn
Trang cộng đồng cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm điều trị các bệnh lý hô hấp. Các thông tin trên website dùng dể tham khảo, khi áp dụng nên hỏi ý bác sĩ chuyên khoa. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào do tự ý sử dụng các thông tin trên website gây ra.
Bản quyền © 2018 thuộc benhhen.vn
