Trẻ bị hen ngủ chung phòng với người lớn? Những rủi ro ít được nhắc đến

Ngủ chung phòng là thói quen phổ biến trong nhiều gia đình Việt, nhất là với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, khi trẻ bị hen phế quản, việc ngủ cùng người lớn – đặc biệt trong không gian kín – có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng đến kiểm soát bệnh mà phụ huynh chưa lường hết.

1. Vì sao ngủ chung phòng có thể làm bệnh hen ở trẻ nặng hơn?

Trẻ mắc hen có hệ hô hấp nhạy cảm với các tác nhân gây kích thích. Ngủ chung phòng với người lớn có thể khiến trẻ:

a. Tiếp xúc với dị nguyên và chất kích thích trong không khí

Khói thuốc lá hoặc khói thuốc lào từ người lớn, kể cả khi hút ngoài phòng, vẫn có thể tồn dư trên tóc, áo quần – gọi là khói thuốc thụ động bậc ba, gây kích ứng niêm mạc hô hấp.

Mùi nước hoa, tinh dầu, dầu gió, hóa chất từ mỹ phẩm, keo xịt tóc… có thể là chất gây hen tiềm ẩn.

Lông thú nuôi, bụi mịn, mạt bụi giường, phấn hoa – thường bám vào quần áo người lớn từ bên ngoài mang về – cũng là dị nguyên gây khò khè, ho tái phát.

b. Không gian kín, thiếu thông thoáng

Phòng ngủ quá kín, không trao đổi không khí, làm tăng nồng độ CO₂, độ ẩm, bụi mịn và nấm mốc, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng hô hấp.

Điều hòa hoặc quạt gió mạnh có thể khiến nhiệt độ chênh lệch, gây kích ứng đường thở vào đêm hoặc gần sáng – thời điểm hen dễ tái phát nhất.

2. Ngủ chung còn làm suy giảm hiệu quả kiểm soát hen thế nào?

Làm trẻ dễ bị thức giấc giữa đêm do ho, khó thở nhưng người lớn không kịp phát hiện.

Khó thiết lập nếp sinh hoạt phù hợp như đi ngủ đúng giờ, sử dụng thuốc trước khi ngủ, điều chỉnh độ ẩm không khí riêng cho trẻ.

Một số phụ huynh e ngại dùng thuốc xịt cho con trong đêm vì sợ ảnh hưởng người lớn trong phòng, dẫn đến trì hoãn điều trị cắt cơn kịp thời.

3. Khi nào trẻ bị hen nên có không gian ngủ riêng biệt?

Không cần thiết phải tách trẻ hoàn toàn sang phòng riêng nếu điều kiện không cho phép. Tuy nhiên, phụ huynh cần:

- Sắp xếp vị trí ngủ tách biệt, thoáng khí, không nằm sát người lớn.

- Nếu người lớn hút thuốc hoặc dùng mỹ phẩm mạnh mùi, cần thay quần áo, rửa tay mặt sạch trước khi vào phòng trẻ.

- Không dùng dầu gió, long não, tinh dầu đậm mùi trong phòng ngủ có trẻ hen.

- Sử dụng máy lọc không khí có kiểm định, kiểm soát độ ẩm phòng 45–60%.

- Vệ sinh chăn, ga, gối, nệm hằng tuần bằng nước nóng, tránh tích tụ mạt bụi, nấm mốc.

4. Những hiểu lầm phổ biến cần điều chỉnh

- “Trẻ nhỏ phải ngủ với bố mẹ mới yên tâm”: đúng về mặt tâm lý, nhưng cần ưu tiên an toàn hô hấp khi trẻ mắc bệnh mạn tính như hen.

- Không dùng dầu gió thì trẻ dễ cảm lạnh hơn”: thực tế, các chất có mùi mạnh có thể gây co thắt phế quản, nguy hiểm hơn cảm lạnh thông thường.

- “Không khí trong phòng kín sẽ ít bụi hơn”: sai. Phòng càng kín càng dễ tích tụ CO₂, vi sinh vật, chất gây dị ứng.

5. Kết luận

Ngủ chung phòng với người lớn không sai, nhưng cần có nguyên tắc đặc biệt khi trẻ bị hen phế quản. Môi trường ngủ phải thật sự sạch, thông thoáng, không khói – không mùi – không dị nguyên. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt của người lớn trong cùng không gian là chìa khóa giúp kiểm soát hen ổn định hơn ở trẻ nhỏ.