Hen phế quản ở trẻ vùng ven biển: Nguy cơ từ môi trường ẩm mốc và không khí mặn

Không chỉ phổ biến ở các đô thị lớn, hen phế quản ở trẻ em sống tại vùng ven biển cũng đang trở thành mối lo ngại ngày càng rõ rệt. Với độ ẩm luôn cao, khí hậu thay đổi thất thường và môi trường dễ sinh nấm mốc, trẻ sống tại các tỉnh duyên hải như Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bạc Liêu... có nguy cơ cao bị khởi phát hoặc tái phát cơn hen, nhất là khi không được kiểm soát và chăm sóc đúng cách.

Với độ ẩm luôn cao, khí hậu thay đổi thất thường và môi trường dễ sinh nấm mốc, trẻ có nguy cơ mắc và khởi phát hen phế quản (Ảnh minh họa)

1. Vì sao trẻ vùng ven biển dễ bị hen hoặc tái phát hen?

a. Độ ẩm cao – môi trường lý tưởng cho nấm mốc

- Độ ẩm không khí thường xuyên trên 80% tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển mạnh trong nhà, đặc biệt là ở các góc tường, tủ quần áo, gối chăn, nhà vệ sinh.

- Bào tử nấm mốc là dị nguyên gây kích ứng mạnh, có thể gây viêm mũi dị ứng, ho kéo dài, khò khè – những biểu hiện đặc trưng của hen phế quản ở trẻ em.

b. Không khí mặn dễ gây kích ứng đường hô hấp

Không khí vùng biển có hàm lượng muối cao, dễ làm khô niêm mạc hô hấp và gây kích ứng ở trẻ có cơ địa dị ứng.

Khi kết hợp với bụi mịn từ giao thông ven biển hoặc đốt than, củi, môi trường sống của trẻ dễ trở thành “ngòi nổ” gây viêm đường thở mạn tính.

c. Nhà ở ẩm thấp, kín gió, nhiều gỗ cũ

Nhiều gia đình vùng biển vẫn sử dụng nhà mái tôn thấp, vật liệu dễ hút ẩm, tạo điều kiện cho mạt bụi và nấm mốc lưu trú.

Gối, nệm, thảm ít được phơi nắng làm tăng nguy cơ phát tán dị nguyên trong không khí.

2. Dấu hiệu cảnh báo hen ở trẻ sống vùng biển

Trẻ em vùng biển có thể mắc hen với các triệu chứng tương đối điển hình nhưng thường bị nhầm lẫn với viêm hô hấp mạn tính thông thường:

- Ho kéo dài về đêm và sáng sớm, tăng khi trời mưa hoặc gió nồm ẩm.

- Thở rít, khò khè tái đi tái lại, nhất là sau khi tiếp xúc với thời tiết ẩm hoặc ngủ trong phòng kín, ít nắng.

- Mệt nhanh, giảm khả năng vận động.

- Có tiền sử viêm mũi dị ứng hoặc eczema.

Nhiều phụ huynh cho rằng đây chỉ là “thể trạng yếu” hay “bệnh do thời tiết”, dẫn đến tình trạng không được điều trị hen đúng cách.

3. Làm sao để kiểm soát tốt hen ở trẻ vùng ven biển?

a. Giảm tiếp xúc với dị nguyên trong nhà

Phơi chăn, gối, nệm thường xuyên dưới nắng, tránh dùng thảm, rèm dày, vật dụng dễ mốc.

Sử dụng máy hút ẩm, máy lọc không khí nếu có điều kiện.

Vệ sinh nhà cửa thường xuyên bằng nước sát khuẩn nhẹ, tránh tích tụ mốc ở tường, trần nhà.

Không phơi quần áo trong phòng kín.

b. Theo dõi và điều trị dự phòng đúng cách

Trẻ có chẩn đoán hen cần dùng thuốc dự phòng (ICS dạng xịt) đều đặn theo hướng dẫn của bác sĩ.

Sử dụng buồng đệm đúng kỹ thuật để đảm bảo thuốc đến đúng vị trí đường thở.

Luôn có thuốc cắt cơn bên cạnh để xử trí kịp thời nếu có biểu hiện khó thở.

c. Khám và đánh giá định kỳ

Khám chuyên khoa hô hấp mỗi 1–3 tháng hoặc sớm hơn nếu có dấu hiệu nặng lên.

Đánh giá lại môi trường sống, điều kiện phòng ngủ và mức độ kiểm soát hen mỗi lần tái khám.

Kết luận

Hen phế quản ở trẻ sống tại vùng ven biển là tình trạng không thể xem nhẹ. Môi trường ẩm mốc, không khí mặn và điều kiện sinh hoạt dễ kích phát các cơn hen hoặc làm bệnh nặng lên nếu không kiểm soát đúng. Việc kết hợp giữa điều trị nội khoa đều đặn, cải thiện môi trường sống và theo dõi định kỳ là chìa khóa để giúp trẻ sống khỏe mạnh và ít bị gián đoạn học tập, sinh hoạt vì các cơn hen.