Hen phế quản ở trẻ em đô thị: Sống trong nhà nhỏ, kín gió, có vật nuôi - Làm sao kiểm soát tốt bệnh hen?

Trong môi trường đô thị hiện đại như TP.HCM, Hà Nội, nhiều trẻ mắc hen phế quản đang sống trong điều kiện không gian chật hẹp, ít thông thoáng, thậm chí nuôi thú cưng trong nhà. Các yếu tố này có thể khiến việc kiểm soát bệnh hen phức tạp hơn, dễ dẫn đến các cơn hen cấp tái phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống của trẻ.

Giữa lòng đô thị, không ít trẻ vẫn sinh sống trong không gian chật hẹp, ít thông thoáng, thậm chí nuôi thú cưng trong nhà (Ảnh minh họa)

1. Vì sao môi trường trong nhà ảnh hưởng đến kiểm soát hen?

a. Không gian nhỏ, kín gió khiến dị nguyên tích tụ

Nhiều gia đình ở đô thị phải sống trong căn hộ chung cư, nhà ống chật hẹp, ít cửa sổ, hạn chế lưu thông không khí.

Dị nguyên trong nhà như bụi nhà, nấm mốc, lông thú, mạt bụi dễ tích tụ, khó được loại bỏ hoàn toàn.

Trẻ hít phải các dị nguyên này hàng ngày khiến tình trạng viêm đường thở mạn tính không được kiểm soát, tăng nguy cơ khởi phát cơn hen.

b. Nuôi thú cưng trong nhà: yếu tố kích phát không thể xem nhẹ

Lông chó, mèo, nước bọt, tế bào da bong tróc của vật nuôi là nguồn dị nguyên rất mạnh với trẻ có cơ địa dị ứng.

Những trẻ nhạy cảm có thể ho, khò khè, khó thở ngay khi chơi gần vật nuôi hoặc sau khi tiếp xúc với ổ nằm, thảm, quần áo bám lông thú.

c. Thiếu ánh sáng, độ ẩm cao tạo điều kiện cho nấm mốc

Nhiều nhà ở đô thị có độ ẩm cao, thiếu ánh nắng, dễ xuất hiện nấm mốc ở tường, trần nhà, nhà vệ sinh - nguồn kích ứng mạnh cho đường hô hấp của trẻ bị hen.

Trẻ dễ bị viêm mũi dị ứng, viêm phế quản dai dẳng, góp phần làm hen khó kiểm soát.

2. Làm sao kiểm soát tốt bệnh hen trong môi trường như vậy?

a. Giảm tối đa dị nguyên trong nhà

Thường xuyên dọn dẹp, hút bụi bằng máy có bộ lọc HEPA.

Giặt rèm cửa, khăn trải giường, chăn gối ít nhất mỗi tuần bằng nước nóng >60°C để tiêu diệt mạt bụi.

Nếu có điều kiện, nên loại bỏ thảm lót sàn, vật liệu dễ bám bụi, thay bằng bề mặt dễ lau chùi.

Đảm bảo thông gió tốt: mở cửa sổ khi thời tiết cho phép, lắp quạt hút hoặc dùng máy lọc không khí chuyên dụng.

b. Xem xét lại việc nuôi thú cưng

Nếu trẻ đã được chẩn đoán hen phế quản có yếu tố dị ứng, nên cân nhắc không nuôi vật nuôi trong nhà hoặc chỉ nuôi ngoài không gian sống kín.

Nếu không thể thay đổi, hãy:

- Không để vật nuôi vào phòng ngủ trẻ.

- Tắm cho thú cưng định kỳ.

- Hút bụi, vệ sinh nơi ở của vật nuôi thường xuyên.

c. Duy trì điều trị hen đúng phác đồ

Dùng thuốc kiểm soát dự phòng (như corticoid dạng xịt) đều đặn theo chỉ định bác sĩ.

Dùng buồng đệm đúng cách với thuốc xịt định liều.

Luôn mang theo thuốc cắt cơn trong trường hợp trẻ có dấu hiệu khó thở.

Tái khám định kỳ để điều chỉnh điều trị phù hợp.

3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám lại?

Trẻ vẫn ho hoặc khò khè ban đêm ≥2 lần/tuần dù đã điều trị dự phòng.

Dùng thuốc cắt cơn quá 2 lần/tuần.

Khó thở, mệt nhiều khi vận động, học tập.

Có dấu hiệu đợt kịch phát hen cấp: thở rít, tím môi, khó thở kéo dài không đáp ứng thuốc cắt cơn.

Việc điều chỉnh môi trường sống kết hợp điều trị đúng là chìa khóa giúp kiểm soát tốt hen phế quản ở trẻ em sống tại đô thị lớn. Phụ huynh cần được tư vấn rõ ràng, thực tế và phù hợp với hoàn cảnh sinh hoạt để tối ưu hiệu quả điều trị.