Vào lúc nửa đêm yên tĩnh, tiếng khò khè nặng nề, tiếng ho rũ rượi, hay thậm chí tiếng thở gấp gáp từng hơi của con đột ngột vang lên khiến nhiều bậc phụ huynh bàng hoàng tỉnh giấc. Cơn hen cấp giữa đêm là trải nghiệm đầy lo lắng, ám ảnh, và để lại dư chấn tâm lý lớn đối với nhiều gia đình có con bị hen phế quản – nhưng lại ít được chia sẻ hoặc chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước.

1. Vì sao cơn hen cấp thường xảy ra vào ban đêm?
Hen phế quản là bệnh viêm mạn tính đường thở, đặc trưng bởi hiện tượng co thắt phế quản từng cơn, tăng tiết dịch nhầy và phản ứng quá mức với các yếu tố kích thích. Theo sinh lý học, ban đêm - đặc biệt từ 0 giờ đến 4 giờ sáng - là thời điểm:
- Nồng độ cortisol nội sinh thấp nhất, dẫn tới giảm điều hòa viêm.
- Phản xạ thần kinh phế vị tăng, gây co thắt khí quản.
- Nhiệt độ cơ thể hạ, dễ kích thích phản ứng viêm đường thở.
- Tiếp xúc kéo dài với dị nguyên trong phòng ngủ như mạt bụi, lông thú, độ ẩm cao…
Do đó, cơn hen cấp vào ban đêm là tình huống thường gặp nhưng nguy hiểm, có thể tiến triển nhanh chóng, đặc biệt ở trẻ nhỏ có đường thở hẹp.
2. Biểu hiện của cơn hen cấp giữa đêm
Phụ huynh nên cảnh giác nếu trẻ có các biểu hiện:
- Ho liên tục, không dứt, nhất là nằm xuống thì ho tăng.
- Khò khè to, nghe rõ cả khi không dùng ống nghe.
- Khó thở, thở rút lõm hõm ức, co kéo cơ hô hấp phụ.
- Trẻ ngồi dậy để thở, không nằm được.
- Da mặt tái, môi tím nhẹ, trẻ mệt, vật vã hoặc quấy khóc.
Khi đó, cơn hen cấp đã xuất hiện, cần xử trí kịp thời để tránh suy hô hấp cấp.
3. Vì sao cơn hen đêm khiến cha mẹ sợ hãi?
- Diễn tiến nhanh, bất ngờ, thường không có dấu hiệu báo trước rõ ràng.
- Khó liên hệ bác sĩ ngay lập tức khi xảy ra trong đêm khuya.
- Phụ huynh thường thiếu kiến thức về xử trí hen cấp tại nhà, dễ hoảng loạn.
- Sợ nhập viện trong đêm, thiếu phương tiện di chuyển hoặc không quen sơ cứu.
Tất cả những yếu tố đó khiến “đêm hen” trở thành nỗi sợ thường trực, nhất là với những cha mẹ đã từng chứng kiến con lên cơn nặng một lần.
4. Xử trí đúng cách khi trẻ lên cơn hen cấp ban đêm
a. Giữ bình tĩnh
Trước tiên, phụ huynh cần bình tĩnh để hỗ trợ trẻ hiệu quả, không truyền thêm tâm lý lo lắng.
b. Dùng thuốc cắt cơn dạng xịt (SABA) theo đúng hướng dẫn
- Dùng buồng đệm nếu có (1 nhát xịt – 5 nhịp thở).
- Có thể lặp lại sau 20 phút nếu cơn chưa cải thiện.
c. Cho trẻ ngồi dậy, nới rộng quần áo
Tư thế ngồi cúi nhẹ người về phía trước giúp trẻ thở dễ hơn.
d. Đưa đi cấp cứu nếu
- Sau 3 lần xịt thuốc cắt cơn trẻ không cải thiện.
- Trẻ thở gấp >50 lần/phút, thở rút lõm nhiều.
- Tím tái môi, không thể nói trọn câu, lừ đừ.
5. Làm gì để phòng tránh cơn hen cấp giữa đêm?
- Dùng thuốc kiểm soát đều đặn mỗi ngày, không tự ý ngưng thuốc khi trẻ thấy khỏe.
- Hạn chế dị nguyên trong phòng ngủ: giặt ga giường mỗi tuần, tránh nuôi thú cưng trong phòng.
- Giữ ấm cổ, ngực cho trẻ khi ngủ, đặc biệt trong mùa lạnh.
- Không xông tinh dầu, đốt nhang, hoặc dùng nước xịt phòng mùi mạnh.
- Tập cho trẻ dùng ống hít đúng kỹ thuật, cha mẹ nên kiểm tra định kỳ.
6. Kết luận
“Cơn hen cấp giữa đêm” là một phần thực tế quen thuộc nhưng đau đáu của các gia đình có con bị hen. Tuy nhiên, nếu có kiến thức đúng - hành động đúng - phòng ngừa sớm, cha mẹ hoàn toàn có thể giảm nguy cơ tái phát và chủ động xử trí nếu tình huống xảy ra. Điều quan trọng nhất là không coi thường hen ở trẻ, không tự ý ngưng thuốc và phải phối hợp chặt chẽ với bác sĩ trong kế hoạch điều trị.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn