Trong cộng đồng người bệnh hen phế quản, có một quan niệm sai lầm rất phổ biến: “Dùng thuốc xịt hen lâu dài sẽ bị lệ thuộc hoặc gây nghiện thuốc.”
Hiểu lầm này khiến nhiều người tự ý ngưng thuốc, giảm liều hoặc không tuân thủ điều trị, dẫn đến cơn hen cấp nguy hiểm, thậm chí tử vong. Trong bài viết này, hãy cùng benhhen.vn phân tích rõ:
- Thuốc xịt hen là gì?
- Có gây nghiện hoặc lệ thuộc không?
- Tại sao phải dùng lâu dài?
- Hướng dẫn sử dụng an toàn, đúng khoa học.
Trong điều trị hen phế quản, thuốc xịt dạng hít (inhalers) là hình thức điều trị chính, giúp đưa thuốc trực tiếp vào phổi với liều rất nhỏ nhưng hiệu quả cao.
Có 2 nhóm thuốc xịt chính:
| Nhóm thuốc | Tác dụng chính | Ví dụ | Thời điểm dùng |
|---|---|---|---|
| Thuốc cắt cơn (SABA) | Giãn phế quản nhanh, dùng khi lên cơn | Salbutamol | Khi khó thở, khò khè |
| Thuốc kiểm soát (ICS, LABA, ICS/LABA) | Giảm viêm, ngừa cơn hen | Budesonide, Formoterol, Fluticasone | Dùng hàng ngày |
- Thuốc cắt cơn (SABA) không nên dùng thường xuyên nếu không có kế hoạch kiểm soát đi kèm.
- Thuốc kiểm soát (đặc biệt là Corticoid dạng hít - ICS) là xương sống trong điều trị hen lâu dài.
❌ KHÔNG GÂY NGHIỆN – KHÔNG GÂY LỆ THUỘC
Đây là kết luận dựa trên hàng trăm nghiên cứu y khoa và được khẳng định bởi các hướng dẫn điều trị toàn cầu như GINA (Global Initiative for Asthma).
- Không có thành phần gây nghiện như thuốc phiện, benzodiazepin hoặc các chất hướng thần.
- Người dùng không có cảm giác “thèm thuốc”, không tăng liều theo kiểu nghiện.
- Việc dùng lâu dài là để duy trì kiểm soát viêm đường thở - nguyên nhân gốc rễ của bệnh.
Lý do bệnh nhân cảm thấy “phụ thuộc” thường là do hiểu sai: Khi ngưng thuốc, triệu chứng quay lại, bệnh nhân tưởng mình “nghiện” thuốc. Thực tế, đó là biểu hiện của bệnh chưa được kiểm soát.
Hen phế quản là bệnh mạn tính, tái đi tái lại. Quá trình viêm đường thở tồn tại ngay cả khi không có triệu chứng.
Nếu không dùng thuốc kiểm soát đều đặn:
- Viêm tiếp tục âm thầm phá huỷ phế quản.
- Nguy cơ co thắt phế quản và cơn hen cấp tăng cao.
- Dễ dẫn đến biến chứng phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) sau nhiều năm.
Dùng thuốc hằng ngày là để:
- Kiểm soát triệu chứng hen
- Ngăn ngừa tái phát cơn hen cấp
- Giảm số lần phải dùng thuốc cắt cơn
- Hạn chế nhập viện, cải thiện chất lượng sống
Trái với thuốc kiểm soát dạng xịt, thuốc cắt cơn (SABA) nếu dùng quá mức có thể làm bệnh nặng thêm, và tăng nguy cơ tử vong.
- Dùng >3 lần/tuần → Cảnh báo hen chưa được kiểm soát
- Dùng hằng ngày → Báo động đỏ: cần điều chỉnh điều trị ngay
GINA 2024 đã khuyến cáo: Không nên điều trị hen chỉ bằng thuốc cắt cơn – phải có phối hợp với thuốc kháng viêm dạng hít.
Tập dùng đúng kỹ thuật hít (bác sĩ/pharmacist sẽ hướng dẫn)
Luôn súc miệng sau khi xịt thuốc ICS để tránh nấm miệng
Tái khám định kỳ để đánh giá mức độ kiểm soát và điều chỉnh liều
Không tự ý ngừng thuốc khi thấy đỡ – viêm vẫn có thể tồn tại
Thuốc xịt hen KHÔNG gây nghiện hay lệ thuộc.
Việc dùng lâu dài là cần thiết để kiểm soát viêm – căn nguyên của bệnh hen.
Hiểu đúng để không bỏ thuốc giữa chừng, tránh cơn hen cấp nguy hiểm.
- Đừng để hiểu lầm khiến bạn trả giá bằng một cơn hen đột ngột, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
- Hãy dùng thuốc đúng chỉ định, đúng liều, đúng thời điểm - sống khỏe mạnh cùng hen!
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn
Trang cộng đồng cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm điều trị các bệnh lý hô hấp. Các thông tin trên website dùng dể tham khảo, khi áp dụng nên hỏi ý bác sĩ chuyên khoa. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào do tự ý sử dụng các thông tin trên website gây ra.
Bản quyền © 2018 thuộc benhhen.vn
