Thuốc xịt hen là phương pháp điều trị chính giúp kiểm soát hen phế quản ở trẻ em, nhờ tác dụng nhanh, trực tiếp tại đường thở và hạn chế tác dụng phụ toàn thân. Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc phụ thuộc rất lớn vào kỹ thuật xịt đúng cách – điều mà không phải trẻ nào cũng thực hiện chính xác nếu không được hướng dẫn kỹ lưỡng.

Vậy làm sao để giúp trẻ dùng thuốc xịt đúng cách? Bố mẹ cần lưu ý gì khi hướng dẫn trẻ? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp hướng dẫn đầy đủ, dễ hiểu và đúng chuyên môn y khoa, để đảm bảo hiệu quả điều trị hen tối ưu cho trẻ.
1. Vì sao phải dùng thuốc xịt đúng cách?
Nghiên cứu cho thấy, trên 70% trẻ em không sử dụng đúng kỹ thuật xịt hen, khiến thuốc không đến được phổi, làm giảm hiệu quả điều trị. Hậu quả bao gồm:
- Cơn hen dễ tái phát, kéo dài
- Tăng nguy cơ phải nhập viện hoặc dùng corticoid đường uống
- Phụ huynh tưởng thuốc không hiệu quả, tự ý thay thuốc hoặc ngừng điều trị
2. Các loại dụng cụ xịt hen ở trẻ em
Tuỳ theo độ tuổi và khả năng phối hợp của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định một trong các dạng sau:
a. Bình xịt định liều (MDI) kèm buồng đệm
Phù hợp với trẻ dưới 6 tuổi hoặc chưa tự hít sâu – giữ hơi được
Dễ sử dụng, hạn chế phụ thuộc vào khả năng hít đúng thời điểm
b. Bình xịt định liều không kèm buồng đệm
Dùng cho trẻ lớn hơn (trên 6 – 8 tuổi) khi có thể phối hợp tốt giữa bóp xịt và hít vào sâu
c. Dạng bột hít (DPI)
Dành cho trẻ lớn có khả năng hít đủ mạnh (tùy thiết bị: từ 6 – 12 tuổi trở lên)
Không cần phối hợp bóp – hít, nhưng cần lực hít đủ lớn
3. Hướng dẫn từng bước sử dụng thuốc xịt hen đúng cách cho trẻ
Trường hợp bình xịt định liều có buồng đệm
Lắc kỹ bình xịt từ 5 – 10 giây
Gắn bình xịt vào buồng đệm, đặt mặt nạ ôm sát mặt trẻ (hoặc miệng ngậm chặt ống ngậm nếu trẻ lớn hơn)
Xịt 1 nhát thuốc vào buồng đệm
Cho trẻ hít thở đều 5 – 10 lần qua mặt nạ hoặc ống ngậm
Nếu cần nhát thứ 2, đợi ít nhất 30 giây rồi lặp lại từ bước 1
Trường hợp bình xịt định liều không dùng buồng đệm (trẻ lớn)
Lắc kỹ bình xịt
Thở ra hết
Ngậm chặt đầu ống xịt, xịt 1 nhát đúng lúc bắt đầu hít vào sâu
Giữ hơi 10 giây, sau đó thở ra nhẹ nhàng
Lặp lại nếu cần theo chỉ định
Trường hợp dụng cụ bột hít (DPI)
Mở thiết bị đúng hướng dẫn
Nạp liều theo đúng cách (xoay, gạt…)
Thở ra hết (ra ngoài thiết bị)
Ngậm chặt, hít sâu – mạnh
Nín thở 10 giây, rồi thở ra nhẹ
Không thở vào thiết bị
4. Những lỗi sai thường gặp khi trẻ dùng thuốc xịt
Không lắc bình trước khi xịt
Không gắn chặt mặt nạ vào mặt trẻ
Xịt thuốc mà trẻ chưa sẵn sàng hít vào
Trẻ thở quá nhanh, không giữ hơi
Không vệ sinh buồng đệm hoặc thiết bị thường xuyên
5. Vai trò của phụ huynh và giáo viên
Bố mẹ cần trực tiếp hướng dẫn và quan sát trẻ dùng thuốc mỗi ngày, ít nhất trong giai đoạn đầu
Với trẻ đi học: trao đổi với giáo viên chủ nhiệm, y tế học đường để nhắc nhở giờ dùng thuốc
Tạo thói quen cho trẻ, giải thích nhẹ nhàng, tránh quát mắng gây tâm lý né tránh
6. Cách vệ sinh dụng cụ xịt đúng cách
Buồng đệm: Rửa nước ấm – để khô tự nhiên mỗi tuần
Mặt nạ/ống ngậm: Rửa sau mỗi 1 – 2 ngày dùng
Dụng cụ bột hít: Không rửa bằng nước – lau khô bằng khăn sạch
Theo dõi hạn dùng và số liều còn lại
Kết luận
Dùng thuốc xịt đúng cách là yếu tố quyết định hiệu quả điều trị hen ở trẻ em. Việc lựa chọn thiết bị phù hợp, hướng dẫn đúng kỹ thuật và duy trì thói quen tốt sẽ giúp trẻ kiểm soát hen hiệu quả, hạn chế biến chứng và sống khỏe mạnh như các bạn đồng trang lứa. Phụ huynh hãy đồng hành cùng trẻ từ những điều nhỏ nhất – bắt đầu bằng mỗi lần xịt thuốc đúng cách mỗi ngày.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn