Hen phế quản và viêm phế quản mạn đều là các bệnh lý đường hô hấp mạn tính, gây ho kéo dài, khò khè và khó thở. Tuy nhiên, đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh và cách điều trị. Việc chẩn đoán chính xác có ý nghĩa quyết định trong hiệu quả kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
Hen phế quản (hen suyễn) là bệnh lý viêm mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng tăng đáp ứng của phế quản với các yếu tố kích thích, dẫn đến co thắt phế quản, phù nề niêm mạc và tiết dịch nhầy. Bệnh thường diễn tiến từng cơn, có tính tái phát, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi tiếp xúc với yếu tố dị nguyên.
Viêm phế quản mạn là tình trạng viêm kéo dài của niêm mạc phế quản, thường do hút thuốc lá hoặc phơi nhiễm lâu dài với khói bụi, hóa chất độc hại. Bệnh được định nghĩa khi ho có đờm kéo dài ít nhất 3 tháng mỗi năm trong 2 năm liên tiếp, loại trừ các nguyên nhân khác.
| Tiêu chí | Hen phế quản | Viêm phế quản mạn |
|---|---|---|
| Cơ chế bệnh | Viêm dị ứng mạn tính, tăng phản ứng phế quản | Viêm mạn do kích thích kéo dài (thường do thuốc lá) |
| Khởi phát | Thường từ nhỏ, hoặc trung niên có cơ địa dị ứng | Thường xuất hiện sau 40 tuổi, người hút thuốc lâu năm |
| Yếu tố khởi phát cơn bệnh | Dị nguyên (bụi, phấn hoa, lông thú, thời tiết...) | Nhiễm trùng, thay đổi thời tiết, gắng sức |
| Tính chất triệu chứng | Cơn ho, khò khè, khó thở xuất hiện từng đợt | Ho, đờm kéo dài quanh năm, tăng nặng theo đợt |
| Thời điểm triệu chứng nặng hơn | Ban đêm, sáng sớm | Buổi sáng sau ngủ dậy |
| Khò khè | Gặp thường xuyên trong cơn hen | Thường ít gặp hoặc chỉ khi bội nhiễm |
| Đờm | Ít, loãng, trắng trong hoặc không có | Đờm nhiều, nhầy mủ, vàng xanh khi bội nhiễm |
| Chức năng hô hấp | Tắc nghẽn hồi phục được sau test giãn phế quản | Tắc nghẽn không hồi phục hoặc hồi phục kém |
| Điều trị chính | Thuốc giãn phế quản và corticosteroid hít | Kháng sinh (nếu nhiễm khuẩn), thuốc giãn phế quản, cai thuốc lá |
Dù có triệu chứng tương đồng, việc phân biệt hen và viêm phế quản mạn là rất quan trọng vì:
- Phác đồ điều trị khác nhau hoàn toàn: Hen cần dùng corticosteroid hít để kiểm soát viêm, còn viêm phế quản mạn cần tập trung giảm đờm, chống nhiễm khuẩn, cai thuốc lá.
- Tiên lượng bệnh khác nhau: Hen nếu được điều trị đúng có thể kiểm soát hoàn toàn, trong khi viêm phế quản mạn thường tiến triển thành COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính).
- Cách theo dõi và phòng ngừa khác nhau: Người bệnh hen cần tránh dị nguyên và duy trì thuốc kiểm soát, còn người bệnh viêm phế quản mạn cần tập trung cải thiện môi trường sống, bỏ thuốc lá.
- Đo chức năng hô hấp (spirometry): Hen thường có tắc nghẽn hồi phục sau test giãn phế quản, trong khi viêm phế quản mạn thì không.
- Chụp X-quang phổi: Giúp loại trừ các bệnh lý khác như lao, giãn phế quản, u phổi...
- Khí máu động mạch và test dị ứng da: Có thể hỗ trợ chẩn đoán hen ở một số trường hợp đặc biệt.
Có. Một số bệnh nhân lớn tuổi, hút thuốc lá nhưng có cơ địa dị ứng vẫn có thể mắc hen chồng lên COPD (Asthma-COPD Overlap – ACO). Trường hợp này phức tạp hơn, cần điều trị phối hợp cả thuốc kiểm soát hen và thuốc điều trị COPD.
Hen phế quản và viêm phế quản mạn có thể biểu hiện giống nhau nhưng là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Việc chẩn đoán đúng dựa vào lịch sử bệnh, thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu là yếu tố then chốt giúp điều trị hiệu quả và phòng ngừa biến chứng.
Nếu bạn hoặc người thân có ho, đờm kéo dài, khò khè, khó thở tái phát, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn
Trang cộng đồng cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm điều trị các bệnh lý hô hấp. Các thông tin trên website dùng dể tham khảo, khi áp dụng nên hỏi ý bác sĩ chuyên khoa. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào do tự ý sử dụng các thông tin trên website gây ra.
Bản quyền © 2018 thuộc benhhen.vn
