Hen phế quản là một trong những bệnh lý hô hấp mạn tính phổ biến nhất hiện nay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 339 triệu người trên thế giới đang sống chung với bệnh hen. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc hen cũng đang gia tăng, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hen là gì, nhận diện nguyên nhân, triệu chứng và cách phát hiện bệnh sớm, từ đó có hướng điều trị và kiểm soát kịp thời.
Hen là gì?
Hen (tên đầy đủ: hen phế quản) là một bệnh viêm mạn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng co thắt phế quản, tăng tiết nhầy và phù nề niêm mạc đường thở. Những thay đổi này khiến lưu thông khí bị hạn chế, gây ra các cơn khò khè, khó thở, ho và tức ngực, thường xảy ra từng đợt, đặc biệt về đêm hoặc gần sáng.
Hen có chữa khỏi hoàn toàn không?
Hen là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được. Nếu được chẩn đoán và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể sống khỏe mạnh, học tập và làm việc bình thường.
Nguyên nhân gây hen
Hen là bệnh do nhiều yếu tố kết hợp gây ra, gồm:
1. Yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình có bố mẹ hoặc người thân bị hen, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh.
2. Dị ứng và cơ địa dị ứng
Hen thường gặp ở những người có cơ địa dị ứng, ví dụ như viêm mũi dị ứng, chàm, nổi mề đay...
3. Tác nhân môi trường
Khói bụi, phấn hoa, lông động vật, mạt nhà
Ô nhiễm không khí, khí thải công nghiệp
Nhiễm trùng đường hô hấp (vi rút, vi khuẩn)
4. Tác nhân nghề nghiệp
Người làm việc trong môi trường khói hóa chất, xưởng sơn, nông trại, nhà máy xi măng... có nguy cơ cao bị hen nghề nghiệp.
5. Yếu tố khác
Cảm lạnh, thay đổi thời tiết đột ngột
Vận động gắng sức, đặc biệt là trong môi trường lạnh
Căng thẳng tâm lý, cảm xúc mạnh
Sử dụng thuốc (NSAIDs, aspirin...)

Triệu chứng của bệnh hen
Hen phế quản có thể khởi phát đột ngột hoặc tiến triển âm thầm. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:
1. Ho kéo dài
Ho nhiều về đêm hoặc sáng sớm
Có thể ho khan hoặc ho có đờm trắng, dính
2. Khò khè (thở rít)
Nghe rõ tiếng khò khè khi thở ra, đặc biệt trong cơn hen
3. Khó thở, tức ngực
Cảm giác ngực như bị đè nén, khó hít vào thở ra
Có thể kèm cảm giác hồi hộp, mệt mỏi
4. Cơn hen cấp
Xuất hiện đột ngột
Người bệnh thở rít, không nói được tròn câu, môi tím tái
Cần được cấp cứu ngay
Cách nhận biết hen sớm
Hen dễ bị chẩn đoán nhầm là viêm phế quản hoặc ho thông thường. Vì vậy, bạn cần chú ý:
Ho khò khè tái đi tái lại, đặc biệt về đêm
Cảm thấy khó thở khi tiếp xúc với khói, bụi, lạnh, nước hoa...
Có tiền sử dị ứng hoặc gia đình có người bị hen
Triệu chứng giảm nhanh sau dùng thuốc giãn phế quản
Trong trường hợp nghi ngờ, cần đến bác sĩ để đo chức năng hô hấp (spirometry) hoặc test hồi phục phế quản.
Hen có nguy hiểm không?
Nếu không được kiểm soát tốt, hen có thể gây ra:
- Suy hô hấp cấp, thậm chí tử vong trong cơn hen nặng
- Giảm chất lượng cuộc sống: mất ngủ, mệt mỏi, nghỉ học, nghỉ làm
- Biến chứng mạn tính như giãn phế nang, phổi tăng kích thước, tim phế mạn
Tuy nhiên, nếu được quản lý tốt bằng thuốc, thay đổi lối sống và theo dõi đúng cách, người bệnh hen hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh.
Kết luận
Hen phế quản là một bệnh mạn tính nhưng có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng. Việc hiểu rõ hen là gì, nắm được nguyên nhân, triệu chứng và cách nhận biết sớm sẽ giúp bạn hoặc người thân có hướng phòng tránh và điều trị hiệu quả.
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn