COVID-19 có thể gây ảnh hưởng trực tiếp lên đường hô hấp, ảnh hưởng đến chức năng phổi và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Do vây, những người mắc các bệnh lý phổi, đặc biệt là hen phế quản hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có nguy cơ chuyển biến nặng khi mắc COVID-19.
Vaccine phòng COVID-19 tuy không chống chỉ định nhóm bệnh lý này, nhưng trước khi tiêm người bệnh cần lưu ý một số vấn đề chính dưới đây.
Đại dịch toàn cầu do chủng virus corona mới SARS-CoV-2 gây ra vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ mắc và tử vong không ngừng tăng, nhất là với những người có bệnh lý nền mạn tính, trong đó có hen phế quản và bệnh lý phổi tắc nghẽn mạn tính COPD.
Các chuyên gia hô hấp cho biết: Với bệnh nhân hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, do sự cung cấp oxy và thải khí cacbonic của cơ thể đã bị suy giảm trong quá trình diễn tiến bệnh mạn tính nên khi phổi bị viêm do COVID-19 sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng này.
Mặt khác, tỷ lệ lớn người bệnh mắc hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính COPD thường ở nhóm cao tuổi, khả năng miễn dịch suy giảm, có thể mắc thêm nhiều bệnh lý nền khác và tình trạng tắc nghẽn đường thở do bệnh lý hen, COPD gây ra cũng làm cho virus SARS-CoV-2 dễ dàng xâm nhập gây tổn thương và bội nhiễm các vi khuẩn khác…
Đây là một trong những lý do làm tăng nguy cơ tử vong trên những đối tượng bệnh nhân mắc hen phế quản và COPD, đặc biệt là người cao tuổi. Hơn nữa, với bệnh nhân hen phế quản và bệnh lý phổi tắc nghẽn mạn tính COPD mắc COVID-19 dễ bị khó thở và nguy cơ tiến triển nặng cũng cao hơn.
Bệnh nhân hen phế quản hoặc phổi tắc nghẽn mạn tính có thể diễn tiến nặng gây nguy hiểm tới tính mạng (Ảnh minh họa)
Theo các thống kê gần đây tại nhiều nước thì tỷ lệ tử vong ở người bệnh COPD mắc COVID-19 cao gấp 3 lần so với nhóm người khỏe mạnh mắc COVID-19. Tuy nhiên tin đáng mừng, theo công bố của GOLD (chiến lược toàn cầu về COPD) năm 2021 thì COPD không làm tăng tỷ lệ mắc COVID-19 ở nhóm bệnh nhân này.
Người trưởng thành ở mọi độ tuổi có bệnh nền sẽ có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng cao hơn do chủng virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Vaccine ngừa COVID-19 được khuyên dùng và có thể tiêm cho hầu hết những người có bệnh nền theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO.
Còn theo quyết định 3802 ban hành hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước tiêm chủng vắc xin Covid-19 do Bộ Y tế ban hành ngày 10/08/2021, có phạm vi áp dụng trên toàn quốc thì cần lưu ý các nhóm đối tượng sau:
+ Các đối tượng cần thận trọng tiêm chủng
Có 5 nhóm cần khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng trước khi tiêm:
- Người có tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác.
- Người có bệnh nền, bệnh mạn tính.
- Người mất tri giác, mất năng lực hành vi.
- Người có tiền sử giảm tiểu cầu và/hoặc rối loạn đông máu. - Phụ nữ mang thai ≥ 13 tuần.
- Người phát hiện thấy bất thường dấu hiệu sống: nhiệt độ dưới 35,5 độ C hoặc trên 37,5 độ C, mạch < 60 lần/phút hoặc > 100 lần/phút; nhịp thở trên 25 lần/phút; huyết áp tối thiểu < 60 mmHg hoặc > 90 mmHg và/hoặc huyết áp tối đa < 90 mmHg hoặc > 140 mmHg hoặc cao hơn 30 mmHg so với huyết áp hàng ngày (ở người có tăng huyết áp đang điều trị và có hồ sơ y tế).
+ 3 đối tượng trì hoãn tiêm chủng
- Có tiền sử rõ ràng đã mắc Covid-19 trong vòng 6 tháng.
- Đang mắc bệnh cấp tính.
- Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần.
+ 2 nhóm chống chỉ định tiêm
- Tiền sử rõ ràng phản vệ với vắc xin phòng Covid-19 cùng loại (lần trước).
- Có bất cứ chống chỉ định nào theo công bố của nhà sản xuất.
Riêng nhóm phản vệ độ 3 khi tiêm vắc xin phải tiêm tại các cơ sở y tế có đủ điều kiện cấp cứu sốc phản vệ.
Các đối tượng tiêm chủng được thăm khám nếu đủ điều kiện tiêm chủng sẽ được tư vấn và ký giấy cam kết đồng ý tiêm chủng. Cơ quan tiêm chủng phải ghi chép, lưu giữ cơ sở dữ liệu tiêm chủng của các đối tượng bao gồm cả trường hợp chống chỉ định vào phần mềm quản lý hồ sơ sức khỏe toàn dân.
Phiếu khám sàng lọc trước tiêm chủng và phiếu cam kết đồng ý tiêm chủng được lưu tại đơn vị tổ chức tiêm trong 15 ngày.
Như vậy, đối với bệnh nhân hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính - COPD, thường là ở nhóm người cao tuổi có một hoặc nhiều bệnh nền, nguy cơ bị nặng và tỷ lệ tử vong cao khi mắc COVID-19 rất cần được tiêm phòng vaccine phòng COVID-19 và có thể tiêm phòng tại các điểm tiêm chủng của phường, xã.
Bệnh nhân hen phế quản, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD rất cần được tiêm phòng vaccine phòng COVID-19 (Ảnh minh họa)
Bệnh nhân hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính cần lưu ý một số vấn đề trước, trong và sau khi tiêm vaccine như sau:
- Duy trì điều trị kiểm soát tốt triệu chứng của hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính COPD. Bệnh nhân phải ở giai đoạn ổn định (ngoài đợt cấp). Không dùng corticoid liều cao tương đương hoặc hơn 2mg prednisolon/kg/ngày trong ít nhất 7 ngày;
- Khi đến điểm tiêm chủng, nhân viên y tế tại điểm tiêm chủng sẽ khám sàng lọc trước tiêm, ngoài trao đổi với nhân viên y tế về tiền sử dị ứng, đo mạch, nhiệt độ, huyết áp thì có thế người bệnh hen phế quản, COPD cần khám hô hấp. Bệnh nhân hen phế quản, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD có chỉ định tiêm khi nhịp thở dưới 25 lần/phút, SpO2> 94%.
- Sau tiêm bệnh nhân được theo dõi tại bệnh viện ít nhất 30 phút. Khi về vẫn dùng các thuốc kiểm soát hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính COPD theo hướng dẫn. Tốt nhất là dùng đường tại chỗ dạng phun hít, hạn chế dùng dạng uống.
Chú ý theo dõi tình trạng khó thở cũng như dị ứng sau tiêm vaccine. Nếu khó thở tăng, thở rít, nổi ban dát sẩn ngoài da… cần báo ngay cho bác sĩ.
Bệnh lý hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính thường gặp ở nhóm người cao tuổi, có một hay nhiều bệnh nền khác kết hợp và phải dùng nhiều loại thuốc khác nhau để kiểm soát bệnh. Vậy khi tiêm vaccine COVID-19 có cần lo lắng về tương tác giữa các thuốc đang điều trị này và vaccine hay không? Người bệnh cần uống thuốc như thế nào để bảo đảm việc điều trị mà không ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine?
Giải đáp thắc mắc này, các chuyên gia hô hấp khuyến cáo: Để giảm thiểu tương tác giữa thuốc đang điều trị các bệnh lý mạn tính với vaccine COVID-19, cũng như thuốc làm giảm hiệu lực bảo vệ của vaccine COVID-19 thì bệnh nhân mắc COPD cần cố gắng giảm thiểu các loại thuốc dạng uống, dạng tiêm không cần thiết khi tiêm vaccine phòng COVID-19.
Đặc biệt là các nhóm thuốc như thuốc các thuốc gây ức chế miễn dịch, các thuốc nhóm corticosteroid, thuốc chống đông máu.... Trước khi tiêm cần trao đổi với bác sĩ theo dõi điều trị để có điều chỉnh thuốc và các phương pháp điều trị phù hợp, không tự ý ngưng thuốc, dừng thuốc.
Tóm lại, bệnh nhân hen phế quản và phổi tắc nghẽn mạn tính COPD hoàn toàn có thể tiêm vaccine phòng COVID-19, nhưng trước khi tiêm, cần đi khám bệnh để được tư vấn, kiểm soát bệnh ổn định.
Tổng đài bác sĩ hô hấp miễn cước 1800 5454 35 / zalo 0916 561 338
Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn
Trang cộng đồng cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm điều trị các bệnh lý hô hấp. Các thông tin trên website dùng dể tham khảo, khi áp dụng nên hỏi ý bác sĩ chuyên khoa. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào do tự ý sử dụng các thông tin trên website gây ra.
Bản quyền © 2018 thuộc benhhen.vn
