Khò khè ở trẻ em khi nào nguy hiểm?

 

 

Cũng giống như ho, khò khè có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, không có bệnh ho, hay bệnh khò khè. 

 

Khò khè là tình trạng hay gặp ở trẻ dưới 2-3 tuổi vì ở lứa tuổi này phế quản (cuống phổi) có kích thước còn nhỏ lại dễ bị co thắt, phù nề ,tiết dịch và nghẽn tắc khi bị viêm nhiễm (30 - 40% trẻ còn bú có triệu chứng này).

 

 

Khò khè là tiếng thở bất thường có âm sắc trầm nghe rõ nhất khi thở ra có thể nghe bằng cách áp sát tai gần miệng trẻ (nghe gần giống như tiếng ngáy, “tiếng nhạc“). Khi nặng hơn, có thể thấy trẻ thở ra kéo dài, gắng sức.

 

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp khó có thể nghe được bằng tai bình thường. Khi đó, bác sĩ có thể phát hiện dễ dàng triệu chứng này hơn bằng cách dùng ống nghe (chuyên khoa gọi là tiếng ran ngáy, ran rít). 

 

 

 

 

Khi chẩn đoán bệnh ở trẻ sơ sinh cần phân biệt tiếng khò khè (là triệu chứng ít gặp nhưng là triệu chứng bệnh nặng ở lứa tuổi này) với tiếng thở do tắc mũi (là triệu chứng rất thường gặp và không phải là triệu chứng nặng). Bởi trẻ sơ sinh thở chủ yếu bằng mũi, trong khi kích thước lỗ mũi trẻ còn nhỏ và rất dễ bị tắc khi bị cảm ho (làm trẻ thở nghe khụt khịt). Khi này, có thể làm thông thoáng mũi trẻ với 2-3 giọt nước muối nhỏ mũi, sau đó nghe lại. Trẻ bị nghẹt mũi sẽ thở êm hơn sau khi được làm thông thoáng mũi. 

 

Nếu cách xử lý này không làm cải thiện triệu chứng khò khè thì bố mẹ cần theo dõi kỹ các dấu hiệu kèm theo, nếu nặng lên cần cho trẻ đi khám ngay. 

 

 

 

 

Khò khè thường xảy ra khi trẻ có bệnh lý gây tắc nghẽn đường hô hấp dưới (từ đoạn khí quản ngực đến các phế quản nhỏ).

 

Các nguyên nhân thường gặp nhất là: suyễn (hen phế quản), viêm tiểu phế quản, viêm phổi. Trong đó, ở trẻ dưới 6 tháng, nguyên nhân thường gặp nhất là viêm tiểu phế quản. Còn ở trẻ trên 18 tháng tuổi, nguyên nhân thường gặp nhất là hen suyễn.

 

 

Hen suyễn là nguyên nhân thường gặp gây hen suyễn ở trẻ (Ảnh minh họa)

 

Ngoài ra còn các nguyên nhân hiếm gặp là: dị vật đường thở, một số dị tật bẩm sinh của phế quản, phế quản bị chèn ép (do mạch máu bất thường, u, hạch cạnh phế quản )… Trong trường hợp này, trẻ có triệu chứng khò khè dai dẳng, kéo dài.

 

 

Cho trẻ đi khám ngay trong các trường hợp sau: khò khè lần đầu tiên; khò khè kèm khó thở, tím tái, rối loạn tri giác (vật vã - bứt rứt, hay li bì); khò khè tái phát.

 

Khi trẻ bị khò khè kéo dài, dai dẳng (trên 4 tuần), cần cho trẻ đến khám bệnh viện chuyên khoa vì nhiều trường hợp cần phải làm nhiều xét nghiệm chuyên sâu để xác định chẩn đoán (chụp X quang, siêu âm, đo hô hấp ký, chụp CT ngực, nội soi đường hô hấp, …)

 

Không nên tự ý dùng thuốc, kể cả các loại thuốc kháng sinh, long đàm, kháng viêm… vì có thể sẽ không đạt hiệu quả tốt mà có khi còn làm trẻ khò khè nhiều hơn, bệnh nặng hơn.

 

 

Khò khè là tiếng thở bất thường nên bố mẹ cần theo dõi sát sao để kịp thời đưa trẻ đến bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp. Nếu tình trạng khò khè trong thời gian ngắn kèm theo ho đờm (dịch trắng), không có các dấu hiệu tăng nặng: sốt, nặng ngực, khó thở, tím tái, mệt mỏi… thì có thể cân nhắc dùng các bài thuốc dân gian để điều trị khò khè cho trẻ hoặc dùng các thuốc có nguồn gốc thảo dược đã được Bộ Y tế cấp phép để giảm triệu chứng và phòng ngừa tình trạng viêm tăng nặng.